موضوع کارآموزی : آزمایشگاه کنترل کیفیت شرکت داروسازی آریا
فرمت فایل : word ( قابل ویرایش ) میباشد.
تعداد صفحه:110
فهرست مطالب
مقدمه ۱
تاریخچه ۳
داروهای تولید شده در شرکت داروسازی آریا ۶
بخش اول ۷
اداره تحقیقات انالیتیک و کنترل کیفیت ۸
وسایل آزمایشگاه کنترل ۱۱
روش کار با دستگاه KF کارل فیشر ۱۶
طراحی و فرمولاسیون یک قرص ۱۷
مطالعات قبل از فرمولاسیون ۱۹
مراحل اصولی طراحی یک قرص ۱۹
خواص مورد نظر در مورد یک داروی جدید ۲۰
اصول اساسی تولید قرص ۲۱
ویژگی های قرص ۲۳
اختصاصات فیزیکی قرص ۲۴
عواملی که در سرعت انحلال داروها دخالت دارند ۳۷
اداره تولید ۴۰
بخش دوم ۴۷
آزمایش تعیین مقدار ایبوپروفن ۴۰۰ میلی گرم ۴۹
آزمایش تعیین مقدار استامینوفن ۳۲۵ میلی گرم ۵۴
آزمایش حلالیت استامینوفن ۳۲۵ میلی گرم ۵۷
تعیین مقدار رطوبت استامینوفن ۳۲۵ میلی گرم ۶۰
آزمایش حلالیت سیمواستاتین ۲۰ میلی گرم ۶۲
آزمایش تعیین مقدار املودیپین ۵۰ میلی گرم ۶۵
آزمایش حلالیت ایندومتاسین ۷۵ میلی گرم ۶۹
آزمایش تعیین مقدار رانیتیدین ۱۵۰ میلی گرم ۷۴
آزمایش تعیین مقدار بیسموت ۱۲۰ میلی گرم ۷۷
آزمایش تعیین مقدار استامینوفن کدئین ۲۰/۳۰۰ میلی گرم ۸۱
روش نمونه برداری و آنالیز ماده اولیه متیلن کلراید ۸۶
بخش سوم ۹۵
ایندومتاسین ۹۶
رانیتیدین HCL 100
استامنیوفن ۱۰۳
منابع ۱۰۶
منابع
۱-فارماکوپه ایران
مجری طرح و تدوین: دکتر مرتضی رفیعی تهرانی
چاپ:موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
نوبت چاپ : اول ۸۳
۲-داروسازی صنعتی
جلد دوم اول پاییز ۱۳۸۲
ترجمه و تألیف : دکتر امیر مهدی زاده
ناشر: انتشارات افروز
۱- قرص سازی
تألیف : دکتر مرتضی رفیعی تهرانی
ناشر: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
انتشار : بهار ۷۷
۴-اطلاعات و کابرد بالینی داروهای ژنریک ایران
ناشر: بخش بررسیهای علمی شرکت سهامی داروپخش چاپ اول ۱۳۶۹
۵- EUROPEAN PHARMACOPOEIA 4 EDITION TH 2004
6- USP 2003
NF
Official compendia of standards the u. pharmacopeias quality of standard
مقدمه
در مورد بخش کنترل و تضمین کیفیت باید متذکر شد که در این برهه از تاریخ داروسازی تاکید خاصی به این بحث شده است.
نتیجتا وظایف و مسئولیتهای داروسازان شاغل در این قسمت از صنعت مشکل و سنگین می شود. آنها می بایست با تلاش خستگی ناپذیر خود عملیات ساخت فرآورده های دارویی را در کلیه جنبه ها به حالت بی عیب سوق دهند. برای رسیدن خط تولید به حالت بی عیب داروسازان و دیگر متخصصین بخش کنترل و تضمین کیفیت تلاش خود را صرف امور ذیل می نمایند:
شناسایی مسائل و مشکلات مهم و بالقوه خط تولید قبل از وقوع
- حساس نمودن و تکمیل روشهای کنترل محصول روشهایی که جهت تعیین مطابقت محصول نهایی با کلیه الزامات فارماکوپه و GMP توانا باشند.
در برخی از شرکتهای داروسازی وظایف و عملیات کنترل کیفیت و تضمین کیفیت مجزا از یکدیگر می باشد. اما به هر صورت مجزا یا با هم عمده مسئولیتهای آنها به این قرار می باشد:
۱- بازرسی آنالیز و تایید مواد اولیه مواد در حین تولید و محصولات نیمه ساخته و نهایی اعم از اینکه این محصولات برای آزمایشهای بیولوژیکی و بالینی و یا برای فروش به داروخانه باشند.شمیستهای کنترل کیفیت اغلب از روشهایی استفاده می‌کنند که بوسیله بخش تحقیقات آنالیتیک ارائه و توسعه یافته است. در صورت لزوم شیمیستهای کنترل کیفیت روشهای مذکور را جهت تسریع در کارهای روزمره و تکراری خود مناسب می کنند.
۲- آزمایش محصولات غیر استریل ازجهت عاری بودن آنها از آلودگی به میکروبهای بیماری زا و آزمایش محصولات استریل از جهت تضمین استریلیتی آنها.
۳- آزمایش و تایید بسته بندی محصولات دراین زمینه باید متذکر شد که کنترل و تضمین کیفیت با حضور مستمر خودآگاهیها و هشدارهای لازم به پرسنل بسته بندی می دهد. این هشدارها به منظور جلوگیری ازمخلوط شدن برچسبها مخلوط شدن محصولات اشتباه شدن شماره بر چسب محصولات و احتمالاً اشتباه در تاریخ انقضای آنها انجام می گیرد.
۴- ازجمله وظایف دیگر کنترل و تضمین کیفیت و توسعه روشهای کنترل جهت تضمین ومطابقت روند تولید باعملیات تولیدی خوب GMP می باشد. در داروسازی جدید وظیفه دیگری بعهده این بخش می باشد و آن تضمین مطابقت مطالعات بیولوژیکی و آزمونهای بالینی با عملیات آزمایشگاهی خوب GLP و عملیات بالینی خوب GCP می باشد.
برای مثال این عملیات توسط بخش کنترل و تضمین کیفیت بررسی شده و مطابقت آنها با GCP, GMP, GLP تایید می شود.
جزئیات این نظارتها عبارتند از: نگهداری مناسب مواد اولیه، چگونگی سنتز داروها، تهیه نمونه برای آزمایشگاههای بیولوژیکی، آزمونهای بالینی، نگهداری حیوانات آزمایشگاهی و بایگانی نتایج تحقیقی حاصل از آزمایشهای بالینی و بیولوژیکی در کلیه آزمایشگاهها نظارت بر ساخت محصول نهایی نظارت دقیق بر موجودی انبار و بسیاری از عملیات دیگر با توجه به بسط و گسترش روز افزون وظایف بخش تحقیقات انالیتیک و کنترل و تضمین کیفیت مسئولیتهای مضاعفی متوجه پرسنل شاغل دراین قسمت شده است. اما درعوض سبب پیدایش فرصتهای شغلی جدیدی درصنعت داروسازی شده است.
تاریخچه شرکت داروسازی آریا
شرکت داروسازی آریا در سال ۱۹۵۶ با نام آزمایشگاه گرامی به صورت کارخانه کوچکی تاسیس یافت. درسال ۱۹۸۱این کارخانه توسط گروهی از داروسازان گسترش یافته و بخشهای مختلف آن مدرنیزه شد. درسالهای بعد تعداد سهامداران افزایش پیدا کرد و به بیشتر از ۱۲۰ داروساز با تخصصهای مختلف رسید. برای بوجود آوردن موقعیت فعلی کارخانه زمینی با مساحت ۷۰۰۰ متر مکعب خریداری شد. که موقعیت ساختمانهای صنعتی آن ۵۰۰۰ متر مکعب می باشد که درسال ۱۹۸۵ با همکاری کارشناسان داروساز سهامدار بوجود آمد. سپس نام فعلی کارخانه به کارخانه داروسازی آریا تغییر یافت.
برنامه ده سال اخیر شرکت داروسازی آریا توسعه فضاهای خالی استفاده از دستگاهها و نیروهای کارآمد و تلاش برای بدست آوردن ماشین های جدید در آینده نزدیک است.
امروزه شرکت داروسازی آریا به دستگاههای مدرن با ظرفیت بالای تولید مجهز شده است و نیروهای کارآمدی در خط تولید وجود دارند که از همکاری این دو با هم می توان ۳۰ نوع مختلف قرص در دوزهای مختلف تهیه کرد. و کپسولهای تولید شده درطی یک سال بیش از ۱۲۰۰۰۰۰۰۰۰ واحد است.
توسعه ماشینهای قدیمی درتولید داروهای سنتز شده یک مرحله دیگر از برنامه کارخانه می باشد.
تحویل تولیداتی با کیفیت بالا بر طبق خواسته کارفرما و مشتری از کارهای شرکت داروسازی آریا می باشد. و دراین راه آزمایشگاه کنترل کیفیت را توسعه داده اند و مجهز به دستگاه های مدرن با قدرت آنالیز بالا کردند.
دراین شرکت کارکنان کاملاً تسلیم راهنماییها و تجارب صاحب کارخانه در تولید و بسته بندی و نگهداری از اطلاعات تولید داروها هستند. و مایل به انجام درست و کامل کارهای آزمایشگاهی و عمل کردن بر طبق استانداردهای داروسازی هستند. شرکت داروسازی آریا دارای گروههای مختلفی از متخصصان و افرادی هستند که درقسمتهای مختلف مهارت دارند که آنها هسته مرکزی شرکتند و به کمک تجارب آنها جریان تولید کنترل می شود وشرکت دارای قسمت توسعه و تحقیقات (R&D) است و نیز اثرات بالینی تولیدات مطالعه می گردد. و این تیمها تحقیقات دربازار دارو را انجام داده و به محصولات کارخانه محصولات جدیدی درخط تولید اضافه می کنند. مدیریت شرکت براین معتقد است که سختگیری های صورت گرفته در مورد تعهد به استانداردها و انتخاب مواد اولیه سالم برای بوجود آمدن کیفیت بالا و سلامتی مردم در آینده است.
این شرکت دارای قسمتهای مختلفی ازجمله مدیریت، حسابداری، امور اداری و بازرگانی، مسئول برنامه ریز ی، مسئول فنی، رختشوخانه، مسئول انبار، آزمایشگاه کنترل، کنترل حین تولید، سنتز، فرمولاسیون،مدیریت تولید، سرپرست تولید، بسته بندی، پوشش، تاسیسات، مدیریت فنی انبار، بسته بندی و مواد اولیه است. که آزمایشهای انجام شده توسط شیمیست در مورد مواد اولیه و کیفیت دارو در آزمایشگاه کنترل صورت می گیرد.
اداره تحقیقات انالیتیک، کنترل و تضمین کیفیت
شواهد تاریخی موجود درصنعت داروسازی مبین این حقیقت است که پیدایش اداره تحقیقات انالیتیک و کنترل و تضمین کیفیت در شرکتهای داروسازی بواسطه احساس نیاز به هشدار اخطار و همچنین کنترل مراحل مختلف ساخت بوسیله قسمتی مستقل از تولید بوده است تا بتوان با این روند فراورده های دارویی مرغوبی راتولید نمود. این کنترلها واخطارها به این قرار است:
- آزمایشگاه شناسایی وخلوص برای مواد اولیه دارویی و مواد جانبی قبل از تولید
- کنترل حین ساخت IPC به منظور تضمین صحت انجام مراحل تولیدی
- آنالیز محصول نهایی جهت ضمانت تطبیق آن با کلیه الزامات فارماکوپه
- بازرسی برچسب ظروف ودیگر مواد بسته بندی جهت صحت و مطابقت آنها با استانداردهای مربوطه.
گروه تحقیقات انالیتیک مسئول ابداع و تکمیل روشهای کمی برای آنالیز مواد جانبی و محصولات نهایی می باشد. متعاقب نمونه برداری، پرسنل این بخش اقدام به آنالیز وتعیین مقدار آنها می کند.
در اواخر دهه ۶۰ واوایل دهه ۷۰ مسئولیتهای جدیدی بعهده تحقیقات انالیتیک و کنترل و تضمین کیفیت گذاشته شد. بطوریکه امروزه توسعه روشهای اندازه گیری داروها و متابولیتهای آنها در مایعات بیولوژیکی توسط تحقیقات انالیتیک با سرعت وصف ناپذیری درحال انجام است. این درحالی است که کنترل وتضمین کیفیت ضمانت انجام مراحل تولیدی را منطبق با مقررات GMP سدی را درمقابل مسائل و مشکلات تولیدی فراهم می کند از جمله مشکلات تولیدی میتوان آلودگی میکروبی آلودگی متقابل اختلاط دو محصول وعملیات اضافی را نام برد.
ذیلاً وظایف اصلی و مهم بخش تحقیقات انالیتیک آورده می شود:
۱- توسعه روشهای کمی و کیفی برای آنالیز مواد اولیه دارویی و محصول تمام شده بانضمام توسعه روشهای آنالیز دقیق و حساس برای ردیابی ناخالصیها. دراغلب موارد تعیین مقدار ماده موثر در حضور مواد مزاحم انجام می‌گیرد. لذا در این گونه موارد می بایست از روشهای ویژه ای بهره جست تا اثر مواد مزاحم از بین برود.
امروزه محققین شیمی تجزیه می بایست متدهایی را تدبیر کنند تا به برکت وجود دستگاههای بسیار حساس مواد دارویی کمپلکس را بررسی نموده آنها را تعیین مقدار کنند. گاهی غلظت این مواد در فرمولاسیون نهایی به حد میکروگرم می رسد و یا درخصوص ناخالصیها این میزان به حد پایین تر از نانوگرم و پیکو گرم می رسد.
۲-توسعه روشهای انالیتیک جهت مطالعات پایداری و تعیین تاریخ انقضای داروها.
با استفاده از این روشها می توان به سوالهایی از این قبیل پاسخ داد چگونه یک دارو فاسد می شود؟ محصولات روند فساد را چگونه می توان شناسایی و سپس اندازه گیری کرد؟
چگونه میتوان به طور انتخابی آن مقدار از دارو که بعد از نگهداری درشرایط معمولی یا تسریع شده به طور دست نخورده و فعال باقی می ماند اندازه گیری نمود؟
۳-توسعه و مدرنیزه کردن روشها جهت شناسایی وتعیین مقدار داروها و متابولیتهای آنها در مایعات بیولوژیکی . امروزه به دلیل تمایل فزاینده مراجع پزشکی و دارویی به دانش فارماکو کینتیک و تاثیر آنها بر زیست دستیابی محصولات دارویی در شرکتهای داروسازی پروژه های متعددی انجام و یا در حال انجام می باشد.
متخصصین شیمی تجزیه همواره مواجه با مشکل شناسایی و اندازه گیری مقادیر بسیار جزئی داروها و متابولیتهای آنها درمایعات بیولوژیک بوده اند. خصوصاً آنکه عوامل مداخله کننده فراوانی که در مایعات بیولوژیک وجود دارد مزید بر این مشکل است.
داروسازان و متخصصین شیمی تجزیه که در بخش تحقیقات انالیتیک مشغول به کار می باشند الزاماً می بایست برای انجام این پروژه های مهم و مشکل آموزشهای لازم را برای کار با دستگاههای بسیار حساس و مدرن انالیتیک دیده باشند.
ازجمله این روشها و دستگاهها می توان اسپکتروسکوپی جرمی بلور شناسی با استفاده از اشعه X کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) و سایر روشهای کروماتوگرافی مثل GC,CLT و تجهیزات الکتروشیمیایی مثل پتانسیومتر و میکروسکوپ الکترونی را نام برد.
وسایل آزمایشگاه کنترل
۱-ظروف شیشه ای
شامل ارلن –بشر- بالن- استوانه مدرج – قیف – بورت –پیپتپمبردهای ساده و مارپیچ-بالن تقطیر- لوله آزمایش- دکانتور و … به منظور اجتناب از ورود ناخالصیها درطول آزمایش از وسایل شیشه ای مقاوم باید استفاده شود. برای بیشتر کارها شیشه پیرکس و شیشه بور سیلیکات بکار می رود.
۲-ترازوی حساس یک کفه برقی
اندازه گیری جرم یکی از متداولترین عملیاتی است که در آزمایشگاه شیمی انجام می‌شود. انجام بسیاری از کارها مستلزم این خواهد بود که داده های وزن شده قابل اطمینانی درمراحل مختلف آزمایش بدست آید. برای چنین اندازه گیری هایی یک ترازوی دقیق که بتواند اطلاعات با صحت بالایی در اختیار بگذارد بکارگرفته می‌شود.
داروهای وزن شده تقریبی برای سایر مقاصد کاملاً رضایت بخش میباشد. این اندازه ها معمولاً با یک ترازوی آزمایشگاه کمکی با دقت کمتر ولی محکمتر بدست می آیند.
ترازو باید روی پایه محکمی قرار گیرد که حتی الامکان تحت ارتعاشات مکانیکی نباشد. اجسامی راکه می خواهیم وزن کنیم باید قبل از وزن کردن به دمای مناسب برسانیم.
درغیر این صورت جریان هوایی که در داخل جعبه ترازو ایجاد می شود خطای جدی ایجادمی کند. هیچ دارو یا ماده ای راکه ممکن است به کفه ها آسیب برساند نباید مستقیماً روی آن ها قرار داد.
فرمت فایل : word ( قابل ویرایش ) میباشد.
