چکیده : 

ما اگر بخواهیم موفقیت مدیران را ارزیابی کنیم دوتا معیار ما داریم که یکی اثر بخشی است و یکی کا رآیی ، یعنی توانیی انجام کار درست و توانایی انجام درست کارها معیار ارزیابی ما محسوب می شود. برای ارزیابی میزان موفقیت مدیر در سازمان باید عملکرد مدیر را با هریک از دو معیار فوق مورد ارزیابی قرار بدهیم. این دو معیار نظیر دو رکن اصلی برنامه ریزی هستند زیرا همان گونه که در تعریف برنامه ریزی بیانشد برنامه ریزی عبارت است از تعیین اهداف درست و سپس انتخاب راه های درست و مناسب برای بدست آوردن آن اهداف.

در یک روایت زیبایی پیامبر بزرگوار اسلام به ابن مصعود سفارش می کند به اینکه : یابن مسعود اذا عملت عملا فاعمل بعلم عقل و ایاک ان تعمل عملا بغیر تدبیر فانه جل جلاله یقول: ولا تکونوا کا للتی نقضت غزلهعا من بعد قوة انکاثا. نحل/ 94 (بحار الانوار ج77 ص 100)

ترجمه: (ای پسر مسعود آنگاه که کاری انجام می دهی با آگکاهی و عقل انجام بده و مبادا که کار را برون برنامه ریزی . آگاهی انجام دهی، همانا خداوند متعال می فرماید: مانند زنی نباشید که رشته های خود را پس از محکم تابیدن وا تابید.

این نمونه ای از یک کار بی هدف و بدون برنامه می‌باشد و خداوند متعال دستور می‌دهدکه انسان ها از چنین کار پرهیز نمایند.

علی ع می فرماید: من قعد عن حیلة اقامته الشدائد(غررالحکم ح 867)

ترجمه: (هرکس دست از برنامه ریزی و چاره جویی بردارد گرفتار مشکلات و سختی ها می شود

و بخود می آید.

از این جمله معلوم می‌شود که اگر برنامه ریزی نباشد در سازمان انسان دچار مشکلات و سختی‌ها
خواهد شد و در حقیقت حدود 70 الی 80% از وظایف مدیر برنامه ریزی است.

علی (ع) در یک از سخنرانی هایخود برنامهریزی صحیح وخوب را محکم ترین و روشن ترین دلیل برخرد مندی انسان و کامل بودن عقل او می‌داند و می‌فرماید: ادل شئ علی غزاره العقل حسن التدبیر(همان. ح 3251)

ترجمه: (بهترین دلیل بر کمال عقل برنامه ریزی خوب و مناسب است)

فوائد برنامه ریزی

برنامه ریزی آثار مثبت و فوائد بسیاری برای سازمان دارد و در متون اسلامی نیز به آنها شاره شده است چند نمونه از آثار و فوائد برنامه ریزی را مطرح می‌کنیم:

کاستن از میزان خطا پذیری در انجام امورد، لذا سازمان ها در راستای رسالت و مأموریت اصلی خود همواره دست به اقداماتی می زند که اگر پیش از انجام این اقدامات و فعالیت ها در مورد آنها بیندیشد و آثار و عواقب ناشی از انجام آنها را پیش بینی کنند ازلغزشها ، اشتباهات و خطاها در امان خواهند ماند، امیرالمؤمنین در این مورد ی فرماید: التدبیر قبل العمل یؤمن العثار.

ترجمه: (برنامه ریزی قبل از هرکاری باعث درمان اندن از لغزش می شود)

استفاده بهینه از منابع و امکانات ، منابع و امکانات هچ سازمانی بی نهایت و نامحدود نیست، هرسازمانی به میزان محدودیت منابع و امکانات مواجه است بنا براین باید در استفاده و بهره برداری از آنها نهایت دقت را به خرج داد تا بتوان بصورت مناسب و بهینه از آنها استفاده نمود این میئله زمانی محقق می شود که سازمان برای استفاده از امکانات خود و تخصیص منابع به بخش های مختلف سازمان برنامه ای منسجم ودقیق داشته باشد.

حضرت علی (ع) این حقیقت را این گونه بیان میکند: لافقر مع حسن التدبیر ( در صورتیکه برنامه ریزی خوبی وجود داشته باشد هیچ گونه فقر وکم بود امکاناتی وجود نخواهد داشت)
در روایت دیگر می فرماید: حسن التدبیر مع الکفاف اکفی من الکثیر مع الاسراف(بحار ج8 ص12)
(برنامه ریزی خوب به همراه امکانات به مقدار نیاز کار سازتر از امکانات زیاد همراه اسراف است) یعنی اگر فرد یا سازمان امکانات مورد نیاز خود را در حد کفاف داشته باشد و برای استفاده مناسب از آنها بطور صحیح و خوب برنامه ریزی کند بهتر از انی استکه منابع و امکانا زیادی در اختیار داشته باشد ولی برای استفاده بهینه از انها برنامه ای مناسبی نداشته باشد.
امام علی(ع) در بیانی نورانی می فرماید: التلطف فی الحیله اجدی من الوسیله.(غررالحکم روایت 2025) (ظرافت و دقت در برنامه ریزی بهتر از امکانت و ابزار است)
1- ایمنی از ندامت و پشیمانی: امیر المؤمنین می فرماید: التدبیر قبل العمل یؤمنک من الندم (برنامه ریزی قبل از کار تو را از پشیمانی نگه میدارد و....)

هر فرد یا سازمانی که بدون تفکر در ابعاد مختلف فعالیت های خود خویش را مشغول انجام کاری نماید بی گمان دچار سر درگمی می شود و در صد خطاها و اشتباهات او زیاد می شود و طبیعتا چنین کاری موجب پشیمانی وندامت او خواهد شد.

انواع برنامه ریزی

· برنامه ریزی جامع/ استراتژیک. Sterategic planning

· برنامه ریزی عملیاتی/ اجرایی operationall planning

توضیح: برنامه ریزی استراتژیک فرایندی است که اهداف کلان و اصلی سازمان را تعیین و مسیر کلی سازمان و فعالیت های آن را مشخص می کند، برنامه ریزی استراتژیک فرایند تعیین اهداف سازمان و خط مشی ها و استراتژی های است که برای بدست آوردن آن اهداف بر گزیده شده است.

در برنامه ریزی عملیاتی گفته شده استکه برنامه ریزی عملیاتی با توجه به برنامه ریزی جامع و بر مبنای استراتژی های که د آنجا تعیین شده است انجام می شود یعنی هدف یا اهداف کلی سازمان که در برنامهریزی جامع مشخص شده ااست در برنامهریزی عملیاتی به صورت اهداف جزیی تقسیم می شود.

در برنامه ریزی عملیاتی سعی می شود فعالیت ها و عملیات لازم برای دست یابی به هدف مذکور به صورت دقیق پیش بینی شود.

تفاوت برنامه ریزی جامع با برنامه ریزی عملیاتی

رنامه جامع کلی است، اما برنامه ریزی عملیاتی جزیی و اجرایی می‌باشد.

جامع بلند مدت است اما عملیاتی کوتاه مدت است.

برنامه جامع در سطوح عالی سازمانی است ولی عملیاتی در سطوح میانی و پائین قرار دارد.

در جامع نگاه ما به مجموع امکانات فعلی و آتی است و در عملیاتی نگاه ما فقط به امکانات موجود می باشد.

5. برنامه جامع نگاه به آینده دارد، اما در برنامه عملیاتی نگاه به وضعیت فعلی سازمان است

تعداد صفحات : 25

فرمت فایل : word ( قابل ویرایش ) میباشد.

توجه : این فایل با بهترین کیفیت قابل پرینت میباشد.