مقدمه
پراکندگی و انواع جنگلها در ایران2
بهره‌برداری از جنگلها 3
فصل اول :
مطالبی راجع به اصلاح نژاد صنوبر
بخش اول : مقدمه4
بخش دوم کلیاتی در مورد جنس صنوبر4
بخش سوم: تولید بذر6
دورگگیری و پیوند8
تولید گرده11
بررسی پدیده ناسازگاری در دورگگیری بین بخش‌ها و گونه‌های صنوبر13
فصل دوم :
طریقه درختکاری
بخش اول: شناسایی درخت16
بخش دوم: شناسایی زمین18
انتخاب زمین از نظر درختکاری19
انواع نهالها و چگونگی کاشت آنها19
مسطح کردن زمین24
آماده سازی زمین24
آبیاری و محافظت درخت26
فصل سوم :
زراعت ماش در میان درختان کاشته شده
مقدمه29
مصارف ماش29
ترکیبات غذایی ماش30
ارقام مورد کشت دراستان30
تاریخ مناسب کاشت30
نوع خاک و نیاز کودی30
عملیات تهیه زمین31
آبیاری32
کنترل علفهای هرز33
ظهور گل33
برداشت ماش34
نیروی انسانی مورد نیاز برای کاشت درخت (صنوبر)34
نیروی انسانی مورد نیاز برای کشت ماش35
هزینه‌ها35
هزینه‌های کود36
درآمدها37
هزینه‌های متفرقه38
مقدمه :
کشور ما در جنوب منطقه معتدل نیمکره شمالی قرار دارد و به خط استوا نزدیک است. مدار 25 درجه شمالی از جنوب کشورمان و مدار 40 درجه شمالی از شمال آن می‌گذرد. نصف‌النهار‌های 44 و 63 درجه شرقی نیز به ترتیب در غرب و شرق آن قرار دارند و وسعت کشور ایران حدود 195,648,1 کیلومتر مربع است.
با توجه به موقعیت ایران و نزدیکی آن به مدار رأس‌السرطان کشور ما در یک نوار بیابانی واقع شده که آن را در امتداد صحرای آفریقا، بیابان عربستان و مناطق خشک آسیای مرکزی قرار می‌دهد. بیابان لوت و دشت کویر از خشک‌ترین نواحی ایرانند. در ضمن در کشور ما به دلیل استفاده بی‌رویه و نادرست از خاک، بیابانها در حال گسترش‌اند که یکی از راههای جلوگیری از گسترش بیابانها درختکاری(جنگل‌کاری) است. که در اینجا به طور مختصر به اهمیت و نقش جنگلها اشاره می‌کنیم:
میوه، ریشهدرختها و قارچها غذای عده‌ی زیادی از انسانها را تشکیل می‌دهد.
درختان دی‌اکسید کربن هوا را می‌گیرند و اکسیژن تولید کرده و آن را به هوا برمی‌گردانند.
چوب درختان در ساختمان‌سازی، تهیه لوازم منزل، درب‌های چوبی و . . . مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سایه درختان انسان را از گرمای شدید محافظت می‌کند.
جنگل از بروز سیلاب جلوگیری می‌کند زیرا هم از سرعت باران با ریختن آنها بر روی برگها و شاخه‌ها کاسته می‌شود و هم خاک جنگل پوشیده از شاخ و برگ گیاهان پوسیده است که آب را جذب کرده و جویبارهایی با آب زلال به وجود می‌آورد.
درختان از سرو صدای اتومبیلها و کارخانه‌ها و هواپیماها می‌کاهند.
جنگلها مکانهای مناسبی برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت هستند.
برخی فرآورده‌های جنگلی مانند کائوچو مصرف صنعتی دارند.
از فرآورده‌های جنگلی برای تهیه دارو و مصارف پزشکی استفاده می‌شود.
با توجه به موارد فوق و با توجه به این که می‌دانیم بخش وسیعی از کشور ما را در حال حاضر نواحی خشک و نیمه خشک تشکیل داده است صرف‌نظر از فقر پوشش گیاهی به شهادت تاریخ روزگاری بسیاری از این نواحی سر سبز و آباد و مزروعی بوده که در اثر غفلت پیشینیان و یا استفاده بی‌مورد و نامناسب رو به انحطاط نهاده و باعث ضعیف شدن اراضی گردیده است.
جنگل‌کاری در این قبیل اراضی از یک طرف باعث تقویت خاک می‌شود و از طرف دیگر از فرسایش خاک جلوگیری کرده و موجب استفاده بیشتر از توان بالقوه موجود می‌گردد. به علاوه افزایش سطح جنگلها، تقویت پوشش گیاهی و در شرایطی خاص تولید چوب از سایر فواید جنگل‌کاری در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود.
از طرفی جنگل از دیرباز در معیشت و تولید سوخت برای بشر مؤثر بوده و به عناوین مختلف به نیازمندیهای وی پاسخ گفته است از میان این نیازمندیها تولید چوب به عنوان ماده اولیه، تولید مواد شیمیایی، تولید پلاستیک، تولید مشتقات نفت از چوب، تولید شکر، حفاظت خاک و آب و سرانجام تولید انواع محصولات فرعی را می‌توان ذکر کرد.
بنابراین عاقلانه است که بشر با تمسک به دانش و تجربه خود حداکثر تولید را برای نسل حاضر داشته باشد و به بهبود کمی و کیفی آن برای نسلهای آینده بپردازد. در ضمن با توجه به نیاز فزاینده کشور برای چوب و کاغذ و محدودیت منابع طبیعی جنگل‌کاری مصنوعی علاوه بر گسترش فضای سبز و پاکی آب و هوا و خنک نمودن آن می‌تواند از لحاظ اقتصادی سالانه از خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور برای واردات چوب و کاغذ جلوگیری کند و در ضمن از مرحله تولید نهال تا مصرف نهایی برای هزاران نفر اشتغال ایجاد نماید.
پراکندگی و انواع جنگلها در ایران
به علت واقع شدن ایران در عرضهای جغرافیایی جنب حاره و نامنظم بودن و کمی بارش در بخشهای وسیعی از کشور ما رویش درخت با دشواری روبه روست. همچنین به دلیل گسترش ایران در عرضهای جغرافیایی مختلف و تنوع ناهمواریها تنوع گونه‌های درختی و گیاهان در ایران زیاد است و به طور کلی پوشش گیاهی در ایران را از جنبه‌های گوناگون تقسیم‌بندی کرد‌ه‌اند و مهمترین آنها عبارتند از:
جنگلهای نواحی مرطوب(شمال ایران): به دلیل رطوبت زیاد و اعتدال هوا و خاک مساعد در کرانه‌های دریای مازندران و دامنه‌های شمالی البرز جنگلهای انبوهی در این ناحیه روییده است. بیش از نیمی از درختان این جنگلها راش و ممرز میباشد. اهمیت جنگلهای شمال به دلیل تجارتی و صنعتی بودن آن است.
جنگلهای نواحی نیمه مرطوب(ارسباران): این جنگلها در شمال غرب ایران که شامل حوضه آبخیز رود ارس است روییده‌اند. این جنگلها عمدتاً از درختان مخلوط بلوط و راش سفید تشکیل شده‌اند و شبیه جنگلهای کوهستانی نواحی خزری هستند.
جنگلهای نواحی خشک و نیمه خشک: این جنگلها دارای تقسیم‌بندیهای مختلفی هستند قسمتهای عمده‌ای از آنها را جنگلهای زاگرس تشکیل می‌دهد. جامعه جنگلی بلوط ایران وسیع‌ترین پوشش گیاهی مغرب و جنوب‌غربی ایران است. درخت بلوط به علت داشتن ریشه‌های قوی و عمیق به خوبی در برابر بادهای شدید و خشکسالی مقاومت می‌کند. این جنگلها جنبه تجارتی نداشته اما از نظر حفاظت خاک و آبهای جاری و تبدیل آب و هوا و گذران اوقات فراغت نقش مهمی دارند.
بهره‌برداری از جنگلها (طبیعی)
هرچند جنگل و مرتع در اغلب شرایط قادر به ادامه رشد هستند. اما این امر زمانی امکان‌پذیر است که به اندازه میزان تولید و توان آنها مورد استفاده قرار گیرند.
جنگلها و مراتع کشور از باارزش‌ترین منابع ملی هستند که در گذشته حدود 11 تا 18 درصد خاک کشور را پوشیده بودند که در حال حاضر این رقم به 4/7 درصد کاهش یافته است.
پس با توجه به محدودیت جنگلهای با ارزش طبیعی و تقاضای روز افزون چوب و کاغذ و درخت جنگل‌کاری مصنوعی امری بدیهی به نظر می‌رسد.
فصل اول
مطالبی راجع به اصلاح نژاد صنوبر
بخش اول:
مقدمه
از اوایل قرن حاضر به تحقیقات درباره صنوبر توجه زیادی گردیده است. این تحقیقات زمینه‌های کاری متعددی را از جمله: انتخاب و معرفی ارقام سریع‌الرشد، تعیین ارقام مقاوم به آفات و امراض، اصلاح و بهبود تکنیک‌های تکثیر، بررسی کاربرد صنوبر در عملیات پرورشی در جنگلهای طبیعی، بررسی نیازهای اکولوژیکی و فیزیولوژیکی ارقام صنوبر، تعیین خواص و کاربرد چوب گونه‌های مختلف، بررسی و مطالعه تکنیک‌های جدید کاشت و برداشت و اصلاح نژاد و تولید دو رگ‌های جدید از طریق گرده‌افشانی مصنوعی، شامل می‌شود.
امروزه یکی از مهمترین زمینه‌های تحقیقاتی صنوبر کارهای اصلاح نژاد و تولید دورگهای جدید است که هدف از این دو رگ‌گیری‌ها انتقال صفات و خصوصیات برتر و مثبت والدین به نتایج از طریق گرده‌افشانی مصنوعی است به عنوان مثال دستیابی به کلن‌های مقاوم به آفات و امراض از عوامل مهمی است که در عملیات دو رگ‌گیری بین ارقام صنوبر هموراه مدنظر بوده است.
بخش دوم :
کلیاتی در مورد جنس صنوبر
صنوبرها (populus) همراه جنس بید (salix) و نیز جنس منحصر به فرد chosenia به خانواده salicaceae تعلق دارند. و از بین سه جنس مذکور فقط جنسهای صنوبر و بید دارای ارزش اقتصادی هستند. پراکنش گونه‌های جنس صنوبر بر خلاف بیده که هم در نیمکره شمالی و هم در نیمکره جنوبی گسترش دارند به نیمکره شمالی محدود می‌گردد. و در سراسر مناطق معتدله نیمکره شمالی بعضی از گونه‌های این جنس را به صورت رویشگاههای وسیع جنگلی و برخی دیگر را در رویشگاههای محدود در حاشیه رودخانه‌ها و دره‌های مرطوب می‌توان یافت.
از سالها پیش ارقام این جنس به نیمکره جنوبی از جمله جنوب افریقا ، استرالیا، آرژانتین و شیلی وارد گردیده و مورد کاشت قرار می‌گیرند.
به طور کلی جنس صنوبر دارای 30 گونه و تعدادی زیرگونه و پرونانسهای مختلف و نیز تعداد کولتیوار است و به دلیل سهولت دو رگ‌گیری بین گونه‌های این جنس تا کنون در کشورهای خارجی، تعداد زیادی ارقام دور گرد در کشتهای تجارتی تولید چوب مورد استفاده صنوبر کاران قرار می‌گیرند.
صنوبرها درختانی سریع‌الرشد خزان کننده بوده و بر خلاف بیدها که دارای اشکال و نادازه‌های متفاوت بوده و از درخت تا درختچه‌های کوتاه تغییر می‌کنند، اکثراً دارای تنه‌های بزرگ و تنومند و منفرد هستند. تعداد شاخه‌های آنها زیاد بوده و اغلب تاج بزرگ و گسترده‌ای را به وجود می‌آورند. حاشیه برگها دندانه دار بوده و از مثلثی تا تخم مرغی تغییر شکل می‌دهند و جوانه‌های آنها با تعداد زیادی فلس پوشیده شده و روی آنها ماده‌ای مومی وجود دارد که براق است.
در این جنس درختان تنومند همیشه دو پایه هستند بنابراین گلهای نر و ماده روی درختان جداگانه قرار دارند. گل‌آذین در صنوبرها به صورت سنبله آویزان (شاتون) بوده و گلهای کوچک با ساختمانی ساده روی محور سنبله قرار گرفته و معمولاً بدون گلبرگ و کاسبرگ هستند.
در یک شاتون صنوبر اغلب بیش از 30 عدد گل وجود دارد و بر این دلیل که گلهای صنوبر فاقد شهر هستند جاذبه‌ای برای جلب حشرات ندارند. بنابراین گرده‌افشانی در آنها فقط توسط باد انجام می‌گردد تعداد پرچم در گلهای نر بسیار متعدد بوده و در ارقام مختلف از 5 تا 60 عدد متغیر است. بنابراین هر گل می‌تواند مقادیر متفاوتی گرده تولید کند.
رنگ بساک‌ها اغلب قرمز و یا ارغوانی است. گلهای ماده دارای یک تخم‌دان با تعدادی تخمک بوده و در مرحله شکفتن دارای 2 تا 4 کلاله به رنگ سبز مایل به زرد می‌گردند. شکفتن گلها در بهار معمولاً مدت کمی قبل از ظهور برگها صورت می‌گیرد. معمولاً شاتونهای نر پس از دو هفته که از آزادسازی گرده‌ها بگذرد، می‌افتند ولی سنبله‌های ماده روی درخت باقی مانده و به تدریج بزرگتر شده تا کپسولهای نیمه ظاهر گردند.
سپس کپسولهای سبز رنگ پس از دو هفته تا چند ماه رسیده و با دو تا چهار شکاف باز می‌شوند. و بذور کوچک و نازکی که به وسیله یک توده کرکهای سفیدرنگ پوشیده شده‌اند رها می‌گردند. که این کرکهای سفید عامل پراکنش بذور به وسیله باد هستند.
مقدار زیادی از بذور رها شده از کپسول‌ها در زیر درخت پوشش سفید رنگی شبیه برف ایجاد می‌کنند. بر خلاف بیدها که معمولاً در سن 2 سالگی به گل می‌نشینند صنوبرها در سنین بالاتر و غالباً در سن 5 تا 7 سالگی تولید گل می‌کنند.
تعداد صفحات : 68
فرمت فایل : word ( قابل ویرایش ) میباشد.
توجه : این فایل با بهترین کیفیت قابل پرینت میباشد.
